8 cunto oo dhibaato wayn ku ah hannaanka difaaca jidhkaaga
8 cunto oo dhibaato wayn ku ah hannaanka difaaca jidhkaaga
Waxa aad cunto waxay saameeyaan dareenkaaga iyo sida jirkaaga u shaqeynayo.
Cuntooyiinka leh nafaqada iyo borotiinnada wanaagsan waxay u fiican yihiin difaaca jirka, balse kuwa ay borotiinnada ku yaryihiin waxay curyaamiyaan sida jirka isu difaacayo.
Warbixintan waxay soo koobeysaa 8 nooc oo cunto ah oo daciif ka dhiga hannaanka difaaca jidhka (immune system):
Sokorta badan
Shaki kuma jiro, haddii aad yareyso xaddiga sokorta ee aad cunto, in hannaanka difaaca jidhkaaga iyo sida uu u shaqeeyo ay xoogeysanayaan.
Cuntooyiinka sare u qaada heerka sokorta jirka ee lagu daray macaanka badan, waxay soo saaraamn borotiinno aan wanaagsanayn sida Tumour oo keeni kara kansar.
Cilmi baaris la sameeyay oo laga qeybgeliyay 562 qof, waxaa lagu ogaaday in dadka sokorta badan cuna in shaqada hannaanka difaaca jirka ay aad u yaraato, ka dibna ay daciif u noqdaan weerarkasta oo fudud oo caabuq ama fayras kaga yimaada.
In aad yareyso sokorta aad cuneyso iyo cuntooyiinka macaanka ah sida jallaatada, keega, nacnaca, iyo wixii la mid ah, waxay u wanaagsan tahay caafimaadkaaga guud, waxayna xoojineysaa in jirkaaga uu is difaaco.
Cuntooyiinka cusbada badan leh
Cuntooyiinka cusbada badan leh sida jibsiga, iyo kuwa fudud, waxay curyaamiyaan difaaca jidhka. Waxayna sababi karaan xanuunno ku dhaca xuubka iyo maqaarka.
Cusbada waxay dhex degtaa difaaca jidhka iyo sida uu u shaqeeyo, waxay sababtaa xanuuno, waxayna dhib u geysataa bakteeriyada wanagsan ee caloosha.
Cilmi baaris ayaa lagu ogaaday in cusbada badan ay sidoo kale keento dhiig la’aan ba’an oo ku dhacda qofka, taas oo keentay in jirka oo dhan uu daciif noqdo.
Haddaba yareynta cusbada iyo cuntoyiinka ay ku badan tahay, waxay fa’iido badan u leedahay caafimaadkaaga.
Cuntooyiinka ay ku badan tahay dufanka omega-6
Jirkaaga wuu u baahan yahay omega-6 iyo omega-3, labadaba, si uu u shaqeeyo.
Balse waxaa jiro cuntooyiin badan oo lagu badiyay omega-6, laguna yareeyay omega-3. Isu dheellitirnaan la’aantaas waxaa lala xiriiriyay cuduro halis ku ah hannaanka difaaca jidhka.
Sida lagu sheegay cilmi-baarisyo badan, waxaa aad u wanaagsan in la isu dheellitiro borotiinnada iyo fitamiinnada kala duwan ee cuntooyiinka laga helo.
Taa micneheedu wuxuu yahay in aad cunto raashiinka laga helo omega-3 sida kalluunka lowska iyo dalagyada qaar waa in aad cuntaa.
Sidoo kale waa in aad ku lamaanisaa kuwa leh omega-6 sida saliidda galeyda, digirta iyo saliidda laga sameeyo gabaldayaha.
In aad badsato omega-3 oo aadna si yar u cunto omega-6, waxay xoojineysaa hannaaka difaaca jidhkaaga.
Cuntooyiinka la shiilay
Cuntooyiinka shiilan aad ayey u badan yihiin, waana macaan oo qofkastaa jecel. Shiilidda waxay sameysantaa marka sokorka cuntada ku dhex jirta iyo borotiinka ay isla falgalaan, xilli dab aad u kulul lagu shidayo – Waa qallajin.
Haddii ay cuntooyiinkaas aad ugu bataan jidhkaaga, waxay sababi karaan falcelin xanuun ah iyo dhibaato soo kaarta unugyada.
Cilmi baarayaasha waxay aaminsan yihiin in cuntooyiinka noocan ah ay sare u qadaan halista uu qofka ugu jiro mllaariyada, cudurada dheef-shiidka, noocyada qaar ee kansarka iyo wadne xanuun.
In aad joojiso ama iska yareyso cuntooyiinka shiilan sida jibsiga, hilibka, buskeetiga iyo xitaa kalluunka la shiilay, waxay kaa cawineysaa caafimaad aad u wanaagsan.
Hilibka la warshadeeyay e la soo gubay
Si la mid ah cuntooyiinka shilan, hilibka la warshadeeyay ee aadka loo dubay, waxaa ku badan maadooyiin u xun caafimaadka.
Hilibka warshadeysan waxaa sidoo kale ku badan dufinta aan caafimadka u fiicnayn. Cilmi baaris ayaa lagu ogaaday in ay arrintaas dhib wayn ku tahay hannaanka difaaca – waa haddii aan la isu dheelli tirin dufankaas.
Sidoo kale, hilibka warshadeysan waxaa lala xiriiriyay cudurro uu ka mid yahay kansarka xiidmaha caloosha.
Cuntooyiinka lagu daray kiimikada – si ay muddo u yaallaan
Waxaa jiro cuntooyiin badan oo lagu daro maadooyiin loogu talagalay in ay kordhiyaan muddada uu raashiiskaas yaalli karo. Waxaa ka mid ah hilibka aadka loo warshadeeyay. Haddaba aad ayay ugu xun yihiin caafimaadka jirka.
Tusaale ahaan, maadooyiinka qaar oo saliid ah ee lagu daro cuntooyiinka la warshadeeyo, waxay dhib u geysan karaan bakteeriyada wanaagsan ee caloosha, waxay sameysaa dahaarka caloosha, dhammaan waxaadna waxay sababi karaan in difaaca jidhka uu howlgab noqdo.
Cuntooyiinka leh carbohydrate-ka ee aadna loo sifeeyay
Cunidda cuntooyiinka leh maadada karbohaydrayt oo ad loo sifeeyay sida rootiga burka cad ah iyo raashiinka lagu dubay sokorta waxay dhaawac gaarsiin karaan hannaanka difaaca jidhka.
Waa cuntooyiin sababa in ay sare u kacdo sokorta dhiigga ku jirta iyo heerka Insulin-ta. Taasna waxaa ka dhalan karo in ay sameysman borotiinno aad u dhib badan sida CRP.
Sidoo kale waxay dhinbaato ku noqon karaan caloosha. Balse in aad cunto qudaarta, qamadiga iyo dalagyada kale, oo aad ka fogaato kuwa leh karbohaydraytka waa arrin aad u wanaagsan oo caqli ku saleysan.
Cuntooyiinka qaar ee dufanka badan
Cunto aad ugu badan saliidda iyo dufanka, waxaa lala xiriiriyay caafimaad darro. Waxaa ka dhasho farriimo falcelin ku yeesha jidhka, dhibaatana u geysna hannaanka difaaca.
Sidoo kale waxay dhaqaatiirta sheegeen in ay dhibaato wayn ku noqoneyso caloosha iyo dheef-shiidka, dahaarka caloosha – waxayna sare u qaadi kartaa caabuqyada caloosha ku dhaca.
Haddaba talada ugu wanaagsan waa in aad isu dheellitirto cuntooyiinka dufanka leh iyo kuwa dhexeba
Talada ugu wanaagsan
Waxaad gacan ka geysan kartaa in hannaanka difaaca jidhkaaga uu xoogeysto, adigoo wax ka bedelaya qaabka noloshaada iyo waxa aad cunto.
Taa micneheedu wuxuu yahay in yaraynta cuntooyiinka fudud ee haddana caafimaadka u daran iyo badsashada qudaarta iyo kalluunka, waxay xoojinayaan caafimaadkaaga iyo sida jirkaaga isaga difaaco cudurrada.
Nagala so xiriir: alimpost79@gmail.com